Yüzyılın sonuna kadar, deniz seviyelerindeki yükselme, Paskalya Adası’nın 15 ikonik moai heykeline güçlü mevsimsel dalgaların ulaşmasına neden olabilir. Bu bilgi, Journal of Cultural Heritage dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmayla ortaya kondu.
Bu bölgede, yaklaşık 50 başka kültürel alanın da su baskınları nedeniyle risk altında olduğu belirtiliyor.
Çalışmanın baş yazarı ve Hawaii Üniversitesi Okyanus ve Yer Bilimleri Teknolojileri Okulu doktora öğrencisi Noah Paoa, “Deniz seviyesi yükselmesi gerçektir. Bu, uzak bir tehdit değil.” dedi.
Paoa ve ekibi, Paskalya Adası’nın doğu kıyısının yüksek çözünürlüklü “dijital ikizini” oluşturarak, çeşitli deniz seviyesi yükselme senaryolarında gelecekteki dalga etkilerini simüle eden bilgisayar modelleri geliştirdi.
Sonuçları kültürel alanların haritalarıyla birleştirerek, önümüzdeki on yıllarda hangi yerlerin su baskınına uğrayabileceğini belirlediler.
Bulgular, dalgaların Ahu Tongariki’ye, adanın en büyük törensel platformuna, 2080 yılına kadar ulaşabileceğini gösteriyor.
Ahu Tongariki, 15 yüksek moai heykeline ev sahipliği yapıyor ve her yıl on binlerce turisti çekerek adanın turizm ekonomisinin temel taşını oluşturuyor.
Ayrıca, bu alan Rapa Nui’nin kültürel kimliğinin derin bir parçasıdır ve UNESCO Dünya Mirası alanı olarak tanınan Rapa Nui Ulusal Parkı içinde yer alıyor.
Adada yer alan yaklaşık 900 moai heykeli, Rapa Nui halkı tarafından 10. ve 16. yüzyıllar arasında önemli atalara ve liderlere onur vermek amacıyla inşa edilmiştir.
Tehdit yeni değil. 1960 yılında, Şili açıklarında kaydedilen en büyük deprem, Pasifik Okyanusu boyunca bir tsunamiyi tetikledi ve bu durum Rapa Nui’yi etkileyerek, devrilmiş olan moai heykellerini daha iç kısımlara itti.
1960’lı yıllardaki bir tsunami, heykellerin daha iç kısımlara itilmesine neden olmuş ve bazılarının restore edilmesini zorunlu kılmıştır.
Çalışma Rapa Nui’ye odaklansa da, bulgular dünya genelindeki kültürel miras alanlarının artan tehditlerle karşı karşıya olduğunu vurguluyor. Geçtiğimiz ay yayımlanan bir UNESCO raporu, yaklaşık 50 Dünya Mirası alanının kıyısel sel baskınlarına yüksek düzeyde maruz kaldığını ortaya koydu.
Bir UNESCO sözcüsü, iklim değişikliğinin UNESCO’nun Dünya Mirası deniz alanları için en büyük tehdit olduğunu belirtti.
“Akdeniz ve Afrika’da, kıyı bölgelerinde yer alan düşük alanların neredeyse üçte ikisi, hızlanan deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle erozyona ve sel baskınlarına maruz kalıyor.” dedi.
Ahu Tongariki için olası savunma önlemleri arasında kıyıyı güçlendirmek, dalgakıran inşa etmek veya heykellerin yerini değiştirmek yer alıyor.
Paoa, bulguların bu konuların şimdi tartışılmasına katkı sağlamasını umuyor.
