Çoğu insan için 80 milyar dolar muazzam bir meblağ gibi görünse de, uzmanlar, Mal ve Hizmet Vergisi (GST) bakımından bunun yeterli olmadığını belirtiyor.
Howard hükümetinin 25 yıl önce GST’yi uygulamaya koyma kararı, o dönemde oldukça tartışmalıydı. Bugün ise politikacılar, vergi oranını mevcut %10’dan artırmaktan kaçınmakta.
GST Değişikliği Neden Gündemde?
Devletin vergi gelirinin yarısından fazlası bireysel gelir vergisine dayanıyor. Hazine Bakanı Jim Chalmers, kişisel kazançlar üzerindeki vergi yükünü azaltma arzusunu dile getirdi.
Hükümet vergi yükünü azaltmayı hedefliyorsa, bu geliri değiştirecek sınırlı seçenekleri var.
Negatif gearing ve sermaye kazancı muafiyetlerinin geri alınması söz konusu değilken, karbon vergisi, geçmişte siyasi bir intihar olarak değerlendirilmişti.
Diğer yandan, GST gibi tüketim vergileri, diğer vergi türlerine göre ekonomik hasar açısından daha az zarar veriyor.
UNSW’dan Profesör Richard Holden, “GST, daha az bozulma yaratıyor ve üretkenlik ile ekonomiye daha az zarar veriyor,” dedi.
Bu ekonomik tablo karşısında, hükümetin gelecek ay yapacağı verimlilik yuvarlak masa toplantısı ön plana çıkıyor.
Chalmers, bu toplantının vergi sisteminin yeniden yapılandırılmasına kapı açabileceğini belirtti.
Avustralya’nın GST’si Küresel Ölçekte Nasıl?
ABD’de federal bir tüketim vergisi bulunmazken, Kanada’nın oranı %5’tir. Avustralya’nın %10’luk GST’si ise küresel ölçekte düşük kalıyor.
Bu oran, Japonya ve Güney Kore ile benzerken, Yeni Zelanda’da %15, Almanya’da %19, Birleşik Krallık’ta %20 ve İrlanda’da %23’tür.
OECD ortalaması ise %19.4’tür, bu da Avustralya’nın toplam gelir içindeki tüketim vergisi payının dünya ortalamasının çok altında olmasıyla sonuçlanıyor.
Olası Değişiklikler Neler Olabilir?
Ekonomistler arasında reform önerileri farklılık gösterse de, genel bir öneri %15’lik bir artış yönündedir.
Bu öneri, aynı zamanda kişisel gelir vergisinin düşürülmesi ve düşük gelirli çalışanlar için 12,500 dolarlık GST muafiyeti sağlamayı içeriyor.
Düşük gelirli haneleri koruma önerisi birçok ekonomist tarafından dile getiriliyor.
Avustralya Enstitüsü, hükümetin planlanan GST gelirinin 231 milyar dolar daha az toplandığını belirtti.
Yüksek gelirli haneler özel okullar ve sağlık hizmetleri için GST ödemekten muafken, düşük gelirli haneler kira ve mortgage harcamaları nedeniyle daha fazla yük altındadır.
Hükümet GST’yi Artıracak mı?
Chalmers, GST artışının halk tarafından nasıl kullanılacağına dair endişe duyduğunu ifade etti.
Başbakan Anthony Albanese ise, tüketim vergilerinin doğası gereği gerileyici olduğunu vurgulayarak, bu konunun hükümetin politikasıyla uyuşmadığını belirtti.
